سری مکانیک | مرجع کنکور ارشد و دکتری مهندسی مکانیک
برخلاف تصور گروهی از مردم که با شنیدن نام مکانیک، یاد تعمیرکاری با دستهای آلوده، آن هم زیر یک اتومبیل میافتند، مهندسی مکانیک در حالت کلی ربط زیادی به تعمیر خودرو ندارد! البته دانشجویان در این رشته با اصول طراحی و طرز کار مکانیزم‌های مختلف به کار رفته در اتومبیل به طور اصولی و پایه‌ای آشنا میشوند اما به تعمیر خودرو نمی‌پردازند. در حقیقت رشته مهندسی مکانیک بخشی از علم فیزیک است که دانشجویان آن با استفاده از مفاهیم پایه آن با کمک ریاضیات، به بررسی حرکت اجسام و نیروهای وارد بر آنها می‌پردازند، روشهای تولید، تبدیل و استفاده بهینه از انواع انرژیها را بررسی میکنند و برای طراحی و تولید مکانیزمها و دستگاههای صنعتی و آزمایشگاهی ایده پردازی کرده و آنها را به مرحله تجاریسازی میرسانند. این رشته را شاید بتوان از نقطه نظر تنوع موضوعات تحت پوشش، جامع‌ترین رشته مهندسی‌به شمار آورد؛ زیرا دربرگیرنده تمام علوم و فنونی است که با مفاهیم گستردهای چون انرژی، حرکت، کنترل و انجام کار بهصورت نزدیک و تنگاتنگ در ارتباط است.
مهندسی مکانیک نیازمند فهم مفاهیمی همانند مکانیک، سینماتیک، ترمودینامیک، دانش مواد، تحلیل سازه‌ها و الکتریسیته است و مهندسان مکانیک، اصول اساسی نیرو، انرژی، حرکت و گرما را به کار برده و با دانش تخصصی خود، سیستمهای مکانیکی و دستگاه‌ها و فرایندهای گرمایی را طراحی کرده و می‌سازند. مهندسان مکانیک، گستره وسیعی از دستگاه‌ها، فراورده‌ها و فرایندها را تولید میکنند.
از آن جمله می‌توان به موتورها و سیستمهای کنترل، نیروگاههای الکتریکی، دستگاههای پزشکی، چرخ‌دنده‌ها، فناوری لیزر، طراحی به کمک رایانه (CAD)، مهندسی به کمک رایانه (CAE & CAA) تولید به کمک رایانه (CAM & CAP)، خودکارسازی و رباتیک، دستگاههای تهویه مطبوع و تجهیزات کارخانهها اشاره کرد.
این رشته گسترده با سابقهای هزاران ساله، در طی انقلاب صنعتی اروپا در قرن هجدهم میلادی به عنوان یک شاخه مجزا شناخته شد و در قرن نوزدهم پیشرفتهای زیادی کرد.
محل کار مهندسان مکانیک آنقدر گسترده است که شاید بتوان همهجا را برای آن نام برد!! از دفاتر نقشهکشی مهندسی و طراحی تا سکوهای نفتی وسط دریا، از اتاق آرام کنترل و بازرسی کارخانهها تا سیلوی پر سروصدای خط تولید یک محصول، و از بلندای آسمانخراشهای در حال ساخت تا معادن تحت بهرهبرداری اعماق زمین، همه و همه میتواند جولانگاه مهندسین مکانیک باشد.
به همین ترتیب زمان کار آنها نیز میتواند بسیار متنوع و گسترده باشد. در بسیاری از مشاغل ممکن است ساعت کارشان مطابق ساعات اداری باشد ولی گاهی ممکن است لازم باشد برای کنترل سیستمها شب زندهداری کنند!
از نظر بازار کار نیز اگر وضع اقتصادی و صنعتی کشور خوب باشد، بازار کار مهندسین مکانیک نیز مناسب خواهدبود. در واقع یک مهندس مکانیک خوب بهندرت بیکار میماند…
گرایشهای عمومی رشته مهندسی مکانیک در دانشگاههای ایران عبارتند از:
1 – مکانیک – طراحی جامدات
فعالیت در طراحی ماشین آلات و دستگاههای صنعتی و خانگی، خطوط تولید کارخانجات، طراحی سیتمهای انتقال نیرو و …
دروس: استاتیک، مقاومت مصالح، طراحی اجزا، دینامیک، نقشهکشی، پلاستیسیته، طراحی به کمک کامپیوتر، مواد مرکب، طراحی قالب، طراحی مکانیزم، روشهای تولید و کارگاه
2 – مکانیک – حرارت و سیالات
فعالیت در زمینه طراحی موتورهای احتراق داخلی، موتورهای جت، بررسیهای آیرودینامیکی، هوافضا، طراحی سیتمهای هیدرولیکی و پنوماتیکی، نیروگاههای حرارتی، گازی و آبی، پالایشگاههای نفت، گاز و پتروشیمی، تأسیسات مکانیکی ساختمان و ادارات و …
مهمترین دروس: مکانیک سیالات، ترمودینامیک، توربو ماشین، طراحی مبدلهای حرارتی، طراحی سیتمهای تهویه مطبوع، روشهای عددی در سیالات (CFD)، نقشهکشی تأسیسات
3 – مکانیک – ساخت و تولید
فعالیت در کارگاههای قالبسازی، ابزارسازی، جوشکاری، ریختهگری، شکلدهی فلزات، ماشینابزار و تولید ماشینآلات صنعتی
مهمترین دروس: روشهای اندازهگیری، انیورسال، توانایی ماشینکاری، تکنولوژی جوشکاری، عملیات حرارتی، ماشینهای کنترل عددی (CNC)
گرایشهای تخصصیتر و خاص مهندسی مکانیک که بیشتر در مقطع کارشناسی ارشد از رشته های اصلی جدا میشوند عبارتند از:
1- مکانیک خودرو
2- هوافضا
3- مکانیک دریا
4- مکانیک ماشینهای ریلی
5- مکانیک تأسیسات
6- مکانیک نیروگاه
7- مهندسی پزشکی (بیومکانیک)
8- مکاترونیک
9- مکانیک سیستمهای انرژی